Rất Hay: Tượng đài nghìn tỷ

Báo Dân Việt ngày 5/7 đăng bài tổng hợp các công trình hoành tráng, cổng chào hoành tráng được xây dựng ở nhiều địa phương của cả nước. Đọc xong mà lòng buồn tê tái. Trước đó, có những dự án yêu cầu nhà nước hỗ trợ kinh phí xây dựng tượng đài, ví dụ như ở Sơn La năm 2015, dự án này chi 200 tỷ đồng xây dựng tượng đài và 1.200 tỷ đồng di dân. giải phóng mặt bằng và xây dựng quảng trường.

Dự án “khủng” này được báo chí đưa vào và chỉ trích. Tuy nhiên, trung tâm không chấp thuận. Tuy nhiên, hiện nay vẫn có địa phương “điếc không sợ vũ khí”, quyết tâm xây tượng đài hàng tỷ đồng mà không sợ dư luận phật lòng.

Có một số huyện được hỗ trợ giảm nghèo nhưng dùng hàng tỷ đồng để xây dựng tượng đài rồi không đủ kinh phí để hoàn thành. Có quận, huyện đang nợ người dân, doanh nghiệp tới 50 tỷ đồng do sử dụng tiền quá mức, sai quy định nhưng vẫn tiếp tục đề xuất xây dựng tượng đài trị giá 29 tỷ đồng. Một số huyện nghèo đã chi khoảng 50 tỷ đồng để xây dựng tượng đài.

Việc xây dựng tượng đài kỷ niệm trận đánh hào hùng của dân tộc hay cổng chào huyện lỵ đã được nhiều địa phương trên cả nước thực hiện. Tuy nhiên, cần tuân thủ nguyên tắc ngân sách vô nghĩa và tự do, dù là ngân sách trung ương hay địa phương.

Miếng bánh ngân sách, bất kể thuộc trung ương hay địa phương, đều là thành quả lao động, mồ hôi nước mắt của nhân dân. Kể cả đã qua quá trình xã hội hóa, tiền vẫn là tài sản của Nhân dân.

Địa phương nào muốn xây dựng tượng đài, cổng chào thì sử dụng nguồn đóng góp tự nguyện của toàn thể người dân địa phương. Đây là một cách có ý nghĩa chính trị và tinh thần hơn. Sau bao nhiêu năm cống hiến, đừng tập trung nhiều một lúc khiến người ta không chịu nổi. Đồng thời, không nên sử dụng ngân sách. Nhờ chịu khó chắt chiu từng đồng lẻ mà người dân địa phương sẽ gìn giữ, bảo vệ di tích hay cổng chào này.

Có nên xây tượng đài hoành tráng khi người bản xứ còn nghèo đói? Hàng năm vẫn phải trông chờ vào sự hỗ trợ của trung ương, thậm chí có cả gạo ăn, có gì vui?

Và tượng đài nghĩa là gì, cái cổng khi trường lũ trẻ ở trong những túp lều tranh, mùa đông lạnh giá, mưa dầm dề mà nền đất vẫn lởm chởm đá lởm chởm! Sẽ ra sao khi những đứa trẻ phải đi bộ nửa tiếng đồng hồ để đến trường, không có đường trải nhựa, nhà vệ sinh không có nước sạch, trạm y tế không có thiết bị và thức ăn của người dân chỉ là nước lọc và rau rừng nấu?

Tư duy “hoành tráng” của các lãnh đạo địa phương này đã lỗi thời và không phù hợp ở thời điểm hiện tại. Loại suy nghĩ này nên được loại bỏ ngay lập tức.

Thử nghĩ xem, có quốc gia nào trên thế giới được coi là có thu nhập trung bình và thấp mà lại có cổng chào, tượng đài xây hoành tráng như Việt Nam không? Tuy nhiên, bố cục và tinh thần của công trình văn hóa ấy trở nên nặng nề, thiếu tinh tế và tốn kém.

Tôi đã từng đến nhiều quốc gia và tôi nhận thấy rằng các quốc gia khác xây dựng tượng đài và chào cờ chỉ để thể hiện giá trị tượng trưng của họ. Các công trình này được thiết kế tinh tế, tôn vinh văn hóa mà không chú trọng đến mục đích thương mại như các công trình xây dựng lâu nay ở Việt Nam.

Dư luận luôn nghi ngờ và đặt ra nhiều câu hỏi lớn: Nếu một dự án trở nên lớn và tiền tỷ, rất có thể nhà thầu sẽ lãi “khủng”. Nếu điều này xảy ra, có một mối nguy hiểm lớn!